Cách tính lãi lỗ trong kinh doanh cho mọi ngành hàng

Lợi nhuận là yếu tố sống còn của bất kỳ doanh nghiệp nào. Nếu không nắm rõ cách tính lãi lỗ, bạn sẽ khó kiểm soát tài chính, điều chỉnh chiến lược kinh doanh và tối ưu chi phí. Tôi đã gặp nhiều chủ shop lúng túng khi đánh giá hiệu quả kinh doanh, vì chưa phân biệt rõ doanh thu, lợi nhuận gộp và lợi nhuận ròng. 

Trong bài viết này, tôi sẽ hướng dẫn cách tính lãi lỗ trong kinh doanh chi tiết, dễ hiểu, áp dụng cho mọi ngành hàng, giúp bạn có cái nhìn chính xác về tình hình tài chính doanh nghiệp.

Cách tính lãi lỗ trong kinh doanh hiệu quả cho mọi ngành hàng

1. Thời trang & Phụ kiện

Kinh doanh thời trang và phụ kiện như quần áo, giày dép hay trang sức không chỉ là chuyện bán hàng mà còn là bài toán lãi lỗ tôi luôn trăn trở khi hỗ trợ các chủ shop. Tôi sẽ hướng dẫn bạn cách tính lãi lỗ chính xác, áp dụng được cho mọi loại hình trong ngành này, từ shop quần áo nam nữ, trẻ em đến cửa hàng túi xách, balo hay phụ kiện thời trang như mũ, kính.

Để tính lãi lỗ hiệu quả, tôi luôn khuyên các chủ shop làm theo ba bước sau:

• Theo dõi doanh thu theo từng sản phẩm, đơn hàng, kênh bán hàng: Tôi thường khuyên các chủ shop bắt đầu bằng việc ghi chép doanh thu chi tiết. Chẳng hạn, một chiếc áo thun giá bán 200.000 VNĐ trên sàn Shopee, sau khi trừ phí sàn 20% (40.000 VNĐ), doanh thu thực tế chỉ còn 160.000 VNĐ. Nếu bạn bán qua cửa hàng, con số này có thể giữ nguyên, nhưng qua kênh online thì phí vận chuyển hay khuyến mãi sẽ ảnh hưởng trực tiếp.
• Xác định giá vốn hàng bán (COGS) để tính lợi nhuận thực tế: Giá vốn là yếu tố tôi thấy nhiều chủ shop bỏ qua. Chẳng hạn, chiếc áo thun trên nhập về giá 120.000 VNĐ, cộng thêm chi phí vận chuyển từ nhà cung cấp 10.000 VNĐ, tổng giá vốn là 130.000 VNĐ. Lợi nhuận gộp của bạn sẽ là 180.000 - 130.000 = 50.000 VNĐ/áo. Nhưng nếu tồn kho lâu, chi phí lưu kho (khoảng 5.000 VNĐ/tháng) sẽ ăn mòn lợi nhuận đó.
• Quản lý chương trình khuyến mãi, giảm giá và tác động đến lợi nhuận: Nhiều chủ shop “đau đầu” vì giảm giá quá tay. Một shop giày dép tôi đồng hành giảm giá 30% (từ 500.000 VNĐ xuống 350.000 VNĐ) để đẩy hàng tồn, nhưng quên tính phí quảng cáo Facebook Ads (50.000 VNĐ/đôi). Giá vốn đôi giày là 300.000 VNĐ, vậy lợi nhuận thực tế chỉ còn 350.000 - 300.000 - 50.000 = 0 VNĐ. Họ bán càng nhiều càng lỗ!

Khi áp dụng cách tính này, tôi nhận thấy các chủ shop hạn chế được thất thoát do tồn kho lâu – vấn đề phổ biến trong ngành thời trang. Nó cũng giúp bạn tối ưu chiến lược nhập hàng theo mùa, như nhập áo len trước đông hay sandal trước hè, tránh ôm hàng “chết”.

Xem thêm: Phần mềm quản lý shop thời trang Tiết kiệm - Ưu việt - Chuyên biệt

2. Mỹ phẩm & Làm đẹp

Nếu như kinh doanh thời trang cần chú ý tồn kho theo mùa, thì với mỹ phẩm và làm đẹp, tôi thấy bài toán lãi lỗ lại xoay quanh chi phí quảng cáo và dòng sản phẩm hot. Tôi sẽ hướng dẫn bạn cách tính lãi lỗ hiệu quả cho các loại hình trong ngành này, từ mỹ phẩm skincare, makeup đến nước hoa, tinh dầu hay sản phẩm chăm sóc tóc, nail, spa.

Để đảm bảo lãi lỗ được tính đúng, tôi luôn đề xuất các chủ shop theo ba bước sau:

• Theo dõi chi phí nhập hàng, giá bán thực tế sau khuyến mãi: Việc ghi lại chi phí nhập và giá bán thực tế giúp kiểm soát lợi nhuận chính xác. Giá bán sau khuyến mãi có thể chênh lệch đáng kể so với giá niêm yết, nên cần cập nhật thường xuyên để tránh tính sai lãi lỗ.

• Phân tích lãi lỗ theo từng thương hiệu mỹ phẩm hoặc dòng sản phẩm hot: Xác định mức lợi nhuận của từng dòng sản phẩm giúp tối ưu chiến lược kinh doanh. Sản phẩm cao cấp thường có biên lợi nhuận cao hơn, dù doanh số thấp, trong khi các sản phẩm phổ thông có thể bán nhanh nhưng lãi ít hơn.
• Tính toán lợi nhuận trên từng đơn hàng và chi phí quảng cáo (Facebook, TikTok Ads, KOLs…): Nhiều chủ shop bất ngờ khi cộng chi phí quảng cáo vào. Một đơn serum bán 400.000 VNĐ, giá vốn 200.000 VNĐ, tưởng lãi 200.000 VNĐ, nhưng trừ 50.000 VNĐ TikTok Ads và 30.000 VNĐ KOLs, lợi nhuận thực còn 120.000 VNĐ.

Áp dụng cách này, tôi nhận thấy các chủ shop dễ dàng đo lường hiệu quả kinh doanh của từng kênh bán hàng, từ online, cửa hàng đến sàn TMĐT như Shopee hay Lazada. Nó giúp bạn biết kênh nào mang lại lợi nhuận thật sự và kênh nào đang ngốn tiền vô ích.

Đọc thêm: Phần mềm quản lý bán hàng mỹ phẩm tốt nhất, tối ưu nhất năm 2025

3. Điện thoại, Laptop & Phụ kiện công nghệ

Không giống như thời trang hay mỹ phẩm tập trung vào tồn kho và quảng cáo, kinh doanh điện thoại, laptop và phụ kiện công nghệ lại là câu chuyện tôi thường xuyên đối mặt khi giúp các chủ shop giữ vững dòng tiền giữa giá nhập biến động và chi phí phát sinh. Tôi sẽ hướng dẫn bạn cách tính lãi lỗ hiệu quả cho các loại hình trong ngành này, từ điện thoại, máy tính bảng, laptop đến phụ kiện như tai nghe, sạc, ốp lưng, pin dự phòng hay thiết bị văn phòng như máy in, camera, thiết bị lưu trữ.

Khi hỗ trợ các chủ shop, tôi thường khuyến nghị ba bước sau để tính lãi lỗ trong kinh doanh ngành công nghệ chuẩn:

• Theo dõi giá vốn nhập hàng từ nhiều nhà cung cấp khác nhau: Giá vốn có thể chênh lệch giữa các nguồn hàng, ảnh hưởng trực tiếp đến biên lợi nhuận. Việc theo dõi và đánh giá giá nhập thường xuyên giúp chủ shop đưa ra quyết định nhập hàng hợp lý, tránh bị đội chi phí không cần thiết.
• Quản lý chi phí vận chuyển, bảo hành, đổi trả ảnh hưởng đến lợi nhuận: Những chi phí phát sinh trong quá trình kinh doanh không chỉ giới hạn ở giá nhập hàng mà còn bao gồm phí vận chuyển, bảo hành và chính sách đổi trả. Nếu không tính toán trước, những khoản này có thể làm giảm đáng kể mức lợi nhuận thực tế.
• Tính toán tác động của chương trình giảm giá, trả góp đến doanh thu thực tế: Giảm giá hay hỗ trợ trả góp có thể tăng doanh số nhưng cũng ảnh hưởng đến lãi suất kinh doanh. Phân tích kỹ mức chiết khấu, phí thanh toán qua thẻ tín dụng hoặc các chương trình ưu đãi khác giúp chủ shop cân đối giữa việc thu hút khách hàng và duy trì lợi nhuận.

Với cách tính này, tôi nhận thấy các chủ shop tối ưu được quản lý dòng tiền, công nợ nhà cung cấp và đảm bảo vốn lưu động tốt. Nó giúp bạn tránh tình trạng “ôm hàng” mà không đủ tiền xoay vòng hay trả nợ trễ.

Tham khảo: Phần mềm bán hàng ưu việt dành riêng cho chuỗi cửa hàng điện máy, điện thoại, công nghệ

4. Siêu thị mini & Tạp hóa

Khác với công nghệ xoay quanh giá nhập và dòng tiền, kinh doanh siêu thị mini hay tạp hóa là bài toán tôi thường gặp khi giúp các chủ shop quản lý hàng tồn và chi phí nhỏ lẻ - những thứ dễ bị bỏ qua nhưng ảnh hưởng lớn đến lợi nhuận. Tôi sẽ hướng dẫn bạn cách tính lãi lỗ hiệu quả cho các loại hình trong ngành này, từ cửa hàng tạp hóa, minimart đến siêu thị thực phẩm sạch hay hệ thống chuỗi cửa hàng tiện lợi.

Và dưới đây là 3 cách tính lãi lỗ trong kinh doanh ngành siêu thị mini & tạp hóa:

• Theo dõi doanh thu - chi phí trên từng nhóm sản phẩm (bánh kẹo, nước giải khát, gia vị…): Bánh kẹo, nước giải khát, gia vị… mỗi loại có mức lợi nhuận khác nhau. Nếu gộp chung, khó biết nhóm nào đang mang lại lãi cao hay bị lỗ. Khi tách riêng, chủ shop dễ điều chỉnh giá bán và tối ưu nguồn hàng.
• Quản lý hàng tồn kho theo hạn sử dụng để tránh lỗ do hư hỏng, hết date: Hàng cận date không bán kịp sẽ thành lỗ. Những mặt hàng như sữa, đồ uống hay thực phẩm đóng gói cần được ưu tiên đẩy nhanh trước khi hết hạn. Sắp xếp lại quầy kệ hợp lý giúp hạn chế tối đa hàng hư hỏng.
• Tính toán lợi nhuận theo từng ca làm việc, chi nhánh, chương trình ưu đãi: Tôi thấy cách này giúp nhìn rõ bức tranh kinh doanh. Một minimart có hai ca, ca sáng doanh thu 2.000.000 VNĐ, chi phí nhân viên 100.000 VNĐ, lãi 1.900.000 VNĐ; nhưng ca tối chạy ưu đãi giảm giá 10%, doanh thu 1.500.000 VNĐ, chi phí 150.000 VNĐ, lãi thực chỉ 1.200.000 VNĐ. Tính theo chi nhánh hay ưu đãi giúp bạn biết chỗ nào hiệu quả, chỗ nào cần điều chỉnh.

Nhờ đó, các chủ cửa hàng kiểm soát hàng tồn tốt hơn, tránh thất thoát do quản lý kém – vấn đề tôi thấy xảy ra thường xuyên ở các minimart nhỏ. Nó cũng giúp bạn tối ưu doanh thu từng ca hay chi nhánh.

Xem thêm: Phần mềm bán hàng siêu thị mini, tạp hóa tốt nhất, dễ sử dụng nhất 2025

5. Nội thất & Gia dụng

Và tiếp theo là ngành nội thất và gia dụng - một lĩnh vực tôi thường thấy các chủ shop đau đầu vì giá trị hàng hóa lớn và chi phí phát sinh không nhỏ. Tôi sẽ hướng dẫn bạn cách tính lãi lỗ hiệu quả cho các loại hình trong ngành này, từ đồ nội thất như bàn, ghế, giường, tủ đến đồ gia dụng như nồi, chảo, máy lọc nước, đồ điện.

Muốn tính lãi lỗ chuẩn xác, tôi thường gợi ý các chủ shop thực hiện ba bước dưới đây:

• Theo dõi giá nhập - giá bán từng mặt hàng lớn, nhỏ: Với nội thất như giường tủ, giá trị cao thường tạo cảm giác lãi lớn, nhưng đồ gia dụng nhỏ như nồi chảo lại có vòng quay nhanh hơn. Việc theo dõi riêng từng loại sẽ giúp bạn định giá hợp lý và quyết định nhập hàng sao cho tối ưu, tránh nhầm lẫn giữa các mặt hàng có mức lợi nhuận khác nhau.
• Tính toán lãi lỗ theo từng chương trình giảm giá, combo sản phẩm: Khi bạn tung chương trình giảm giá cho bàn ghế hoặc bán combo máy lọc nước với nồi cơm điện, cần tính kỹ xem mỗi ưu đãi ảnh hưởng thế nào đến lợi nhuận. Tôi thường gợi ý lập bảng theo dõi riêng cho từng chương trình, để bạn thấy rõ số tiền thực sự còn lại sau khi giảm giá, thay vì chỉ dựa vào doanh số bán được.
• Quản lý chi phí giao hàng, lắp đặt để tính chính xác lợi nhuận ròng: Tôi hay khuyên các chủ shop chú ý đến giao hàng và lắp đặt, vì đây là hai khoản dễ bị bỏ qua nhưng lại rất quan trọng. Nội thất cồng kềnh thường có chi phí giao cao, trong khi gia dụng nhỏ tuy ít hơn nhưng cộng dồn qua nhiều đơn cũng đáng kể. Tôi đề xuất bạn cộng các chi phí này vào giá vốn từ đầu, để khi nhìn lợi nhuận, đó là con số thực tế, không bị “ảo” bởi những khoản phát sinh không tính đến.

Các chủ shop kiểm soát lãi lỗ tốt hơn nhờ quản lý công nợ khách hàng và nhà cung cấp nhờ cách này. Nó giúp bạn tránh tình trạng giao hàng xong mà khách chưa trả đủ tiền, hay nhập hàng nhiều nhưng không xoay được vốn.

Đọc thêm: Phần mềm quản lý bán hàng cửa hàng nội thất & gia dụng

6. Nhà thuốc & Thiết bị y tế

Kinh doanh nhà thuốc và thiết bị y tế là lĩnh vực tôi thường thấy các chủ shop phải cẩn trọng với hạn sử dụng và chi phí nhập hàng để tránh lỗ nặng. Tôi sẽ hướng dẫn bạn cách tính lãi lỗ hiệu quả cho các loại hình trong ngành này, từ nhà thuốc, quầy thuốc lẻ đến thiết bị y tế như máy đo huyết áp, khẩu trang, dụng cụ y tế.

Muốn tính lãi lỗ chuẩn xác, tôi thường gợi ý các chủ shop thực hiện ba bước dưới đây:

• Theo dõi doanh thu theo thuốc kê đơn & không kê đơn: Tôi khuyên phân loại doanh thu giữa thuốc kê đơn và không kê đơn, vì mức lợi nhuận mỗi loại rất khác. Thuốc kê đơn giá cao nhưng bán chậm, còn thuốc không kê đơn như paracetamol hay khẩu trang quay vòng nhanh, giúp bạn cân đối chiến lược bán.
• Quản lý hạn sử dụng thuốc, tránh lỗ do hàng quá hạn: Tôi luôn nhắc kiểm tra hạn sử dụng thường xuyên, vì hàng hết date là lỗ trắng. Một lô thuốc quá hạn có thể làm bạn mất hàng triệu đồng, nên cần ưu tiên bán sớm hàng gần hết hạn.
• Phân tích chi phí nhập hàng, giá vốn để tối ưu lợi nhuận: Tôi đề xuất xem xét kỹ chi phí nhập và giá vốn, vì giá thuốc biến động tùy nguồn. So sánh nhà cung cấp và điều chỉnh giá bán sẽ giúp bạn tăng lợi nhuận mà vẫn cạnh tranh.

Bạn nên áp dụng 3 bước trên bởi có thể giúp bạn tránh thất thoát do hàng hết hạn hay nhập giá cao mà bán rẻ.

Tôi từng thấy anh chủ quầy thuốc lẻ nhập một lô vitamin giá 500.000 VNĐ, bán 700.000 VNĐ, nhưng không để ý hạn dùng, phải bỏ 10% hàng, lỗ 50.000 VNĐ. Anh bảo: “Tôi cứ nghĩ cứ nhập là bán được, ai ngờ hạn ngắn vậy!” Sau đó, anh lập danh sách hàng gần hết hạn để ưu tiên bán, tăng lợi nhuận 15% tháng sau.

7. Đồ chơi trẻ em, Văn phòng phẩm

Kinh doanh đồ chơi trẻ em và văn phòng phẩm thường có doanh thu dao động mạnh theo mùa vụ, đặc biệt là dịp tựu trường và lễ Tết. Tôi sẽ hướng dẫn bạn cách tính lãi lỗ hiệu quả để kiểm soát tốt chi phí và tối ưu lợi nhuận trong ngành này.

Muốn tính lãi lỗ chuẩn xác, tôi thường gợi ý các chủ shop thực hiện ba bước sau:

• Theo dõi tồn kho theo mùa vụ để tối ưu nhập hàng: Đầu tiên bạn nên nhập hàng theo xu hướng mùa vụ, tránh tồn kho lớn sau các đợt cao điểm. Ví dụ, đồ dùng học tập bán mạnh vào mùa tựu trường, nhưng nếu nhập quá nhiều, cuối mùa có thể bị tồn kho, phải xả hàng giá thấp.

• Quản lý giá bán theo từng nhóm hàng, tránh giảm giá quá mức gây lỗ: Điều thứ 2 tôi luôn nhắc các chủ shop xác định biên lợi nhuận cho từng nhóm sản phẩm. Đồ chơi có thể giữ giá tốt hơn, nhưng văn phòng phẩm thường có mức cạnh tranh cao. Nếu giảm giá quá mức để chạy doanh số, bạn có thể bị lỗ mà không nhận ra.
• Phân tích lợi nhuận trên từng kênh bán hàng để tối ưu chiến lược: Và cuối cùng tôi đề xuất theo dõi doanh thu từ các kênh offline, online và sàn TMĐT. Bán lẻ tại cửa hàng có thể có lợi nhuận cao hơn nhưng bán trên sàn có thể giúp bạn xả hàng nhanh hơn. Hiểu rõ biên lợi nhuận từng kênh giúp bạn điều chỉnh chiến lược phù hợp.

Với 3 phương pháp này, tôi thấy nhiều chủ shop giảm đáng kể tình trạng tồn kho và tối ưu lợi nhuận. Như chị chủ cửa hàng đồ chơi từng nhập một lô xe mô hình với giá 50.000 VNĐ/cái, dự tính bán 100.000 VNĐ. Nhưng sau mùa lễ, hàng tồn nhiều, chị phải giảm còn 70.000 VNĐ để đẩy hàng. Sau đó, chị theo dõi sát mùa vụ, nhập số lượng hợp lý và tăng lợi nhuận 20% vào đợt lễ tiếp theo.

Tham khảo: Phần mềm quản lý bán hàng nhà sách và văn phòng phẩm

Để quản lý doanh thu, lãi lỗ trong kinh doanh hiệu quả, tôi thường khuyên các chủ shop sử dụng phần mềm quản lý cửa hàng Nhanh.vn. Phần mềm này giúp bạn theo dõi chi tiết giá nhập, giá bán, chi phí phát sinh và lợi nhuận từng sản phẩm chỉ với vài thao tác đơn giản. Tôi thấy nó đặc biệt hữu ích khi cần phân tích hiệu quả từng kênh bán hàng hay quản lý hàng tồn, tiết kiệm thời gian mà vẫn đảm bảo số liệu chính xác. Bạn có thể thử dùng Nhanh.vn để tối ưu công việc kinh doanh của mình ngay hôm nay nhé.

Trên đây là cách tính lãi lỗ trong kinh doanh cho 7 ngành phổ biến, giúp chủ shop kiểm soát doanh thu, chi phí và tối ưu lợi nhuận hiệu quả. Dù kinh doanh lĩnh vực nào, việc theo dõi chặt chẽ giá vốn, hàng tồn kho và chiến lược bán hàng luôn là yếu tố quyết định. Áp dụng đúng phương pháp, bạn sẽ tránh được thất thoát không đáng có và tối đa hóa lợi nhuận, đảm bảo hoạt động kinh doanh bền vững.