Hạch toán hóa đơn chiết khấu thương mại là nội dung quan trọng trong công tác kế toán doanh nghiệp. Từ 2024, các quy định về hạch toán hóa chiết khấu thương mại có sự chỉnh sửa, nhằm đảm bảo tính minh bạch và phù hợp chuẩn mực kế toán quốc tế. Trong bài viết này, Nhanh.vn sẽ tìm hiểu chi tiết cách hạch toán hóa đơn chiết khấu thương mại năm 2024 đúng chuẩn.
Nội dung chính [hide]
1. Khái niệm, mục đích áp dụng chiết khấu thương mại điện tử
2. Các hình thức chiết khấu thương mại thường gặp
3. Cách hạch toán chiết khấu thương mại theo thông tư 200 và 133 năm 2024
3.1 Hướng dẫn hạch toán chiết khấu thương mại theo thông tư 200
3.2 Hướng dẫn cách hạch toán chiết khấu thương mại theo thông tư 133
1. Khái niệm, mục đích áp dụng chiết khấu thương mại điện tử
Chiết khấu thương mại điện tử (E-commerce trade discount) là khoản giảm giá hàng hóa, dịch vụ mà doanh nghiệp cung cấp cho khách hàng khi khách hàng mua với số lượng hoặc khối lượng lớn trong nền tảng bán hàng trực tuyến.
Mục đích khi áp dụng chiết khấu thương mại điện tử:
- Khuyến khích khách hàng mua số lượng lớn hàng hóa trên các nền tảng bán hàng trực tuyến.
- Giúp doanh nghiệp đẩy nhanh vòng quay hàng tồn kho, nhập hàng mới về, đặc biệt là các mặt hàng có thời hạn sử dụng ngắn hoặc dễ lỗi thời.
- Tăng doanh thu và lợi nhuận cho doanh nghiệp qua việc giảm giá, voucher khuyến khích mua hàng với số lượng lớn.
- Tăng sức cạnh tranh của doanh nghiệp so với các đối thủ trên thị trường thương mại điện tử.
Khái niệm chiết khấu thương mại điện tử
Cách áp dụng chiết khấu thương mại điện tử:
- Doanh nghiệp sẽ áp dụng các mức chiết khấu khác nhau dựa trên số lượng hoặc khối lượng hàng hóa khách hàng mua, thường giảm từ 5 - 25% so với giá niêm yết.
- Có thể áp dụng các hình thức chiết khấu như: chiết khấu sau nhiều lần mua hàng, chiết khấu theo từng lần mua hàng, hoặc chiết khấu theo các chương trình khuyến mãi của doanh nghiệp.
- Hạch toán chiết khấu thương mại điện tử phải tuân thủ các quy định về kế toán theo Thông tư 200 và Thông tư 133 của pháp luật Việt Nam quy định.
- Chiết khấu thương mại sẽ không thể hiện trong sổ sách của, mà được tính là tỷ lệ phần trăm của giá niêm yết hàng hóa, thay đổi theo số lượng đơn đặt hàng. Những nhà bán có nhiều chính sách chiết khấu thương mại thì khả năng chuyển đổi cao hơn, thu lợi nhuận cao.
Mục đích áp dụng chiết khấu thương mại điện tử:
- Việc áp dụng chiết khấu thương mại trên các nền tảng thương mại điện tử giúp doanh nghiệp thu hút khách hàng và kích thích nhu cầu mua sắm, cung cấp các chương trình ưu đãi hấp dẫn. Chiết khấu thương mại điện tử giúp tăng cường sức cạnh tranh của doanh nghiệp trên thị trường và tăng doanh số bán hàng.
- Việc áp dụng chiết khấu phù hợp với nhu cầu thị trường và hành vi mua sắm của từng nhóm khách hàng sẽ giúp cải thiện trải nghiệm mua sắm của họ. Nhà bán hàng có thể xây dựng mối quan hệ gần gũi và lâu dài với khách hàng thông qua các chương trình khuyến mãi, từ đó tăng lòng trung thành của khách với thương hiệu.
- Ứng dụng công nghệ số và tự động hóa sẽ giúp nhà bán hàng quản lý, giám sát các chương trình chiết khấu hiệu quả. Doanh nghiệp có thể phân tích dữ liệu dựa trên hiệu quả của các chương trình, từ đó đưa ra các quyết định điều chỉnh kế hoạch tương lai phù hợp.
- Cuối cùng, không kém phần quan trọng, việc xây dựng chiến lược chiết khấu thích hợp sẽ giúp doanh nghiệp tăng doanh số, đồng thời kiểm soát chặt chẽ các khoản chiết khấu, tránh lãng phí và tăng tỉ lệ biên lợi nhuận.
Xem thêm: Xuất hóa đơn chiết khấu thương mại theo Thông tư 78, Nghị định 123
2. Các hình thức chiết khấu thương mại thường gặp
Có nhiều hình thức chiết khấu thương mại phổ biến trên thị trường hiện nay:
- Chiết khấu từng lần mua hàng: Người bán tung mã giảm giá cho lần mua hàng đầu tiên đối với tất cả đơn hàng nhằm thu hút khách hàng mới.
- Chiết khấu theo số lượng mua: Khách hàng được hưởng chiết khấu khi mua số lượng lớn, thông thường chiết khấu sẽ dựa trên điểm tích lũy qua nhiều lần mua.
- Chiết khấu sau chương trình khuyến mãi: Nhà bán hàng sẽ tính toán số tiền chiết khấu trên đơn hàng hoặc sản phẩm và trả cho khách hàng sau khi đã xuất hóa đơn.
- Chiết khấu giá sỉ: Khách hàng buôn bán lại sản phẩm sẽ được hưởng mức giá sỉ thấp hơn so với giá sản phẩm bán lẻ.
Các hình thức chiết khấu thương mại thường gặp
- Bán giá lẻ thấp: Giá sản phẩm ưu đãi nhằm quảng bá sản phẩm và thu hút khách hàng quan tâm.
- Chiết khấu theo ngành nghề: Giảm giá khi mua theo nhóm đăng ký, ưu đãi giảm giá mùa nhập học cho học sinh, sinh viên mua máy tính.
- Chiết khấu cho nhân viên công ty: Nhằm khuyến khích nhân viên sử dụng các sản phẩm của công ty đang kinh doanh.
- Chiết khấu theo mùa vụ: Giảm giá vào thời điểm nhu cầu sử dụng sản phẩm cao, như vào mùa lạnh, mùa nóng, mùa lễ tết.
Các hình thức chiết khấu trên nhằm tăng sự hấp dẫn của sản phẩm, cạnh tranh thị trường, thu hút khách hàng và thúc đẩy doanh số bán hàng.
Gói khám quy trình kế toán nội bộ
Được tư vấn và triển khai bởi các chuyên gia
Giá chỉ từ 2.000.000 đồng
3. Cách hạch toán chiết khấu thương mại theo thông tư 200 và 133 năm 2024
3.1 Hướng dẫn hạch toán chiết khấu thương mại theo thông tư 200
Theo Điều 81 của Thông tư 200, các nguyên tắc bên bán hàng thực hiện chiết khấu thương mại (CKTM) như sau:
Trường hợp hóa đơn VAT hoặc hóa đơn bán hàng đã được giảm trừ khoản CKTM vào số tiền cần thanh toán của người mua:
- Đơn vị bán hàng không ghi nhận tài khoản 5211 (tài khoản hạch toán CKTM).
- Doanh thu bán hàng cần được phản ánh theo giá đã trừ CKTM (nghĩa là doanh thu thuần).
Kế toán của nhà bán hàng có trách nhiệm theo dõi danh sách các khoản CKTM cho người mua nhưng chưa phản ánh thông tin chiết khấu trên hóa đơn, đây là khoản tiền phải thanh toán trên hóa đơn người mua đã được giảm trừ.
Nhà bán hàng sẽ tiến hành ghi nhận doanh thu ban đầu của đơn hàng theo giá chưa trừ CKTM (nghĩa là doanh thu gộp).
Quy định Thông tư 200 nhằm đảm bảo tính minh bạch và đầy đủ trong ghi nhận doanh thu sổ sách kế toán, các CKTM đối với các giao dịch bán hàng. Việc kế toán theo dõi riêng các khoản CKTM chưa phản ánh trên hóa đơn cũng giúp nhà bán hàng quản lý tốt các khoản công nợ, phải trả cho khách hàng.
Hạch toán chiết khấu thương mại theo thông tư 200
Khoản chiết khấu thương mại của doanh nghiệp phải theo dõi riêng các khoản phát sinh trong những trường hợp:
Số chiết khấu thương mại được ghi trên hóa đơn cuối thể hiện rõ người mua được hưởng lớn hơn tiền bán sản phẩm, dịch vụ. Người mua phải mua nhiều đơn để đạt được số lượng được hưởng chiết khấu. Khoản chiết khấu thương mại sẽ xác định vào hóa đơn lần mua cuối.
Đơn vị sản xuất chỉ xác định được số lượng sản phẩm nhà phân phối đã tiêu thụ vào cuối kỳ bán hàng. Dựa trên căn cứ đó, nhà sản xuất sẽ xác định khoản CKTM phải trả dựa trên số lượng hàng hóa, dịch vụ hoặc doanh số bán đã tiêu thụ.
Các tình huống cụ thể về cách hạch toán chiết khấu thương mại:
- a. Tình huống 1: Mua 1 lần được hưởng luôn chiết khấu thương mại: Trong trường hợp này, giá ghi trên hóa đơn đã thể hiện rõ giá đã giảm.
- b. Tình huống 2: Mua nhiều lần mới được hưởng chiết khấu thương mại: Hóa đơn của lần mua cuối cùng sẽ thể hiện đúng số tiền chiết khấu của các lần mua.
- c. Tình huống 3: Số chiết khấu thương mại người mua nhận được lớn hơn số tiền bán hàng trên hóa đơn lần mua cuối nên người bán cần lập riêng hóa đơn cho phần được chiết khấu.
- d. Tình huống 4: Kết thúc chương trình chiết khấu thương mại: Người bán cần lập hóa đơn thể hiện mức điều chỉnh kèm bảng kê các hóa đơn cần chỉnh sửa, tiền thuế điều chỉnh và số tiền cần thanh toán.
Đối với người bán, các đơn vị sản xuất:
Kế toán sẽ kết chuyển số CKTM đã phát sinh trong kỳ cho người mua hưởng vào cuối kỳ. Đơn vị nhà bán hàng sẽ thực hiện bút toán sau:
- Nợ Tài khoản 511 - Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ
- Có Tài khoản 521 - Chiết khấu thương mại
Nghĩa là, số chiết khấu thương mại đã phát sinh trong kỳ sẽ được kết chuyển từ tài khoản 521 sang tài khoản 511 - Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ nhằm phản ánh đúng doanh thu thực tế của đơn vị.
Đối với người mua: Trường hợp người mua nhận khoản chiết khấu thương mại sau khi đã mua hàng, kế toán cần xem xét tình trạng của hàng tồn kho để phân bổ số tiền chiết khấu thương mại đã được hưởng, cụ thể:
Nếu hàng hóa chưa được tiêu thụ và còn tồn lại trong kho, kế toán cần ghi bút toán giảm giá hàng tồn kho:
- Nợ các Tài khoản 111, 112, 331,...
- Có các Tài khoản 152, 153, 156,...
Nếu hàng hóa đã được tiêu thụ, kế toán cần ghi bút toán giảm giá vốn hàng bán:
- Nợ Tài khoản 632 - Giá vốn hàng bán
- Có các Tài khoản 111, 112, 331,...
Ngoài ra, cần ghi nhận khoản thuế VAT được khấu trừ tương ứng với số CKTM đã hưởng:
- Nợ Tài khoản 133 hoặc 1331 - Thuế GTGT được khấu trừ
- Có các Tài khoản 111, 112, 331,...
Việc phản ánh chiết khấu thương mại được hưởng của người mua là để đảm bảo giá trị giá vốn hàng bán, hàng tồn kho và ghi nhận sổ sách chính xác.
Tham khảo: Hướng dẫn kê khai hoá đơn chiết khấu thương mại đúng quy định
3.2 Hướng dẫn cách hạch toán chiết khấu thương mại theo thông tư 133
Cách hạch toán chiết khấu thương mại theo quy định của Thông tư 133/2016/TT-BTC
Điểm khác biệt lớn nhất với Thông tư 200/2014/TT-BTC là tài khoản hạch toán chiết khấu thương mại quy định tại Thông tư 133 không sử dụng Tài khoản 521 (Chiết khấu thương mại) mà sử dụng Tài khoản 511 (Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ).
Cách hạch toán chiết khấu thương mại theo Thông tư 133 chỉ cần thay thế Tài khoản 521 thành Tài khoản 511 và thực hiện tương tự như Thông tư 200. Cụ thể:
Khi phát sinh chiết khấu thương mại, kế toán sẽ thực hiện hạch toán vào Bên Nợ của Tài khoản 511 - Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ. Cuối kỳ, khi kết chuyển số chiết khấu thương mại (cho người mua hưởng) đã phát sinh trong kỳ, kế toán sẽ thực hiện bút toán:
- Nợ Tài khoản 511 - Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ
- Có Tài khoản 111, 112, 331,... (tùy theo từng trường hợp)
Đối với người mua, việc phản ánh chiết khấu thương mại được hưởng cũng sẽ được thực hiện tương tự như các bước quy định tại Thông tư 200, chỉ cần thay Nợ Tài khoản 521 thành Nợ Tài khoản 111, 112, 331,...
Lưu ý: Kế toán cần căn cứ vào chế độ kế toán của từng doanh nghiệp, theo Thông tư 200 hay Thông tư 133 sẽ phù hợp hơn để thực hiện hạch toán chính xác. Tùy từng trường hợp kinh doanh, giao dịch cụ thể, kế toán sẽ ghi các bút toán khác nhau.
Hạch toán chiết khấu thương mại theo thông tư 133
Từ ngày 01/07/2022, theo Nghị định 123 và Thông tư 78, các doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân chính thức phải ngừng sử dụng chứng từ tự in theo quy định tại Thông tư 37, các loại chứng từ khấu trừ giấy do cơ quan Thuế cấp. Thay vào đó, doanh nghiệp và cá nhân phải chuyển đổi sang sử dụng chứng từ khấu trừ thuế thu nhập cá nhân (TNCN) điện tử.
Việc áp dụng chứng từ khấu trừ thu nhập cá nhân điện tử nhằm mục đích:
- Đơn giản các thủ tục hành chính và giảm chi phí cho các doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân có liên quan.
- Đảm bảo tính chính xác, rõ ràng trong việc kê khai, nộp thuế thu nhập cá nhân.
- Tăng cường giám sát hiệu quả đối với hoạt động khấu trừ, quản lý nộp thuế TNCN.
- Thúc đẩy việc chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin trong lĩnh vực quản lý thuế.
- Quy định chứng từ khấu trừ thu nhập cá nhân điện tử nhằm nâng cao hiệu quả, hiện đại hóa hệ thống quản lý thuế TNCN tại Việt Nam.
Tham khảo: 10 điều cần biết về chiết khấu thương mại dành cho doanh nghiệp
Nhanh.vn đã chia sẻ cụ thể cách hạch toán hóa đơn chiết khấu thương mại theo đúng chuẩn mực được áp dụng từ năm 2024. Khi doanh nghiệp, cá nhân kinh doanh nắm vững các nguyên tắc và phương pháp hạch toán chiết khấu, họ sẽ chủ động hơn trong công tác kế toán và quản trị tài chính.
Hạch toán hóa đơn chiết khấu thương mại chính xác, rõ ràng không chỉ đảm bảo tuân thủ pháp luật, mà còn giúp doanh nghiệp phản ánh trung thực, chính xác các giao dịch liên quan đến chiết khấu trong báo cáo tài chính. Tính toán chính xác doanh thu và lợi nhuận, chi phí, phục vụ cho việc ra quyết định kinh doanh hiệu quả. Hạch toán hóa đơn sẽ giúp tăng cường kiểm soát, quản lý tốt các khoản chiết khấu, nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.
Hy vọng những thông tin mà phần mềm quản lý bán hàng đa kênh Nhanh.vn cung cấp trong bài viết sẽ giúp ích cho các bạn trong việc hạch toán hóa đơn chiết khấu thương mại đúng chuẩn từ năm 2024. Chúc các bạn thành công!
- Các thông tin giải đáp và tư vấn ở trên được chúng tôi cung cấp cho khách hàng của EcomTax. Nếu quý khách có bất kỳ câu hỏi nào hay cần hỗ trợ, vui lòng liên hệ qua email: contact@nhanh.vn
- Nội dung bài viết này chỉ nhằm mục đích tham khảo thông tin;
- Xin lưu ý các điều khoản được đề cập có thể đã hết hiệu lực tại thời điểm bạn đang đọc.